یکی دیگر از پرکاربردترین تجهیزات آنالیز دستگاهی، تجهیزات اسپکتروفتومتر UV-Vis یا طیف سنجی مرئی- فرابنفش است که در صنایع گوناگونی در راستای شکل گیری آنالیزهای کمی و کیفی و همچون اسپکتروسکوپی جذب اتمی در پیشبرد امور تحقیقاتی در دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی در حوزه علوم پایه و فنی مهندسی بکار گرفته می شود.
نانو ابزار مفتخر است که در این عرصه خدمات ارزنده ای را ارائه نماید که شامل نصب و راه اندازی و آموزش و تعمیر کالیبراسیون و خدمات سرویس و نگهداری محصولات اسپکتروسکوپی UV-Vis می باشد.
طیف سنجی مرئی- ماوراءبنفش نیز از دیگر تجهیزات آنالیز دستگاهی پر کاربرد است که همچون موارد دیگر نیز در حوزه های مختلف در راستای آنالیز کیفی و کمی مواد و محصولات مختلف بسیار مناسب است که به نور مرئی و فرابنفش واکنش نشان می دهد.
بخش های مختلف یک اسپکتروفتومتر UV-Vis
- منبع نور اسپکتروفتومتر UV-Vis
این محصولات غالبا یک منبع نور UV یا ماوراء بنفش و یک منبع نور مرئی یا Visible را در بر دارند.
لامپ های دوتریم بیشترین منبع تولید نور UV را بر عهده دارند. نوری را تولید می نمایند که طول موج های منطقه ماوراء بنفش را به طور کلی مورد پوشش قرار می دهد. لامپ موجود در ناحیه مرئی از فیلامان تنگستن سود می جوید و نوری را از خود تولید می نماید که طول موج های ناحیه مرئی را تحت پوشش قرار می دهد. بررسی منبع نور ، تعویض و تعمیر اسپکتروفتومتر UV-Vis از جمله خدمات نانوابزار می باشد. - مونوکروماتور اسپکتروسکوپی UV-Vis
مونوکروماتورها با ساختارهای متفاوت خود در سیستم های نوری اسپکتروسکوپیUV-Vis مورد کاربست واقع می گردند. سیستم طراحی Czerny – turner از معروفترین این سیستم های تک فام ساز می باشد. این سیستم یک آینه موازی کننده، یک گریتینک چرخان و یک آینه متمرکز کننده را در خود دارد. وظیفه این بخش جدا کردن طول موج های مختلفی است که در یک پرتو نور از یکدیگر وجود دارند تا هر طول موج بصورت کاملا مجزا به نمونه تابیده شود و پاسخ نمونه به آن طول موج خاص داده شود. خدمات ارائه شده توسط نانو ابزار شامل بررسی مونوکروماتور، تعویض و تعمیر این نوع اسپکتروسکوپی می باشد. - دتکتور اسپکتروسکوپی UV-Vis
دتکتور اسپکتروسکوپی UV-Vis نور عبور کرده از نمونه را دریافت نموده و وظیفه آن برآورد میزان نور عبور کرده از نمونه یا میزان نور جذب شده توسط نمونه است. فوتومولتی پلایر و فتوسل ها دو نوع از پرکاربردترین دتکتور ها در ناحیه می باشند. تمامی خدمات این ناحیه را نانو ابزار ارائه می نماید.
مشکلات فنی محصولات اسپکتروسکوپی UV-Vis
- مشکلات الکترونیکی در این اسپکتروسکوپی شامل: ایجاد خلل در بورد فرمان و برد اتصال به کامپیوتر و همچنین در بورد پردازش اطلاعات می باشد.
- مشکلات ایجاد شده در سیستم اپتیک اسپکتروسکوپی. شامل: سولارایزینگ آینه ها، خارج شدن از alignment و همچنین خارج شدن سیستم گریتینگ از حالت کالیبره.
- مشکلات دریافت نور طیف سنجی مرئی- فرابنفش. غالبا دتکتور به چند دلیل اصلی دچار نقص می شود. اولین مورد ایجاد نقص فنی در خود دتکتور این نوع اسپکتروسکوپی می باشد. به عنوان مثال دتکتورهای فوتومولتی پلایر هنگام روشن شدن اگر در معرض نور محیط قرار گیرد، دچار نقص فنی می گردد و می بایست دتکتور آن تعویض گردد. در برخی مواقع نیز بورد تغذیه و دریافت داده های این محصولات دچار خلل و نقص فنی می گردد،که در این صورت نیز امکان تعمیر و بررسی آن وجود دارد. منابع نور نیز از دیگر موارد در طیف سنج مرئی – فرابنفش هستند که می بایست از نظر سالم بودن مورد سنجش واقع گردند و در صورت بروز خلل و مشکلی تعویض گردند.
- تنظیم نمودن شدت نوری که از دتکتور دریافت می گردد، به وسیله تنظیم مکان و جهت سیستم اپتیکی و آینه ها نسبت سیگنال به نویز را افزایش می دهد که در نتیجه سبب افزایش قدرت رزولوشن و حساسیت اسپکتروفتومتر UV-Vis می شود
اندازه گیری ناخاصی ها :
اسپکتروسکوپی جذبی فرابنفش یکی از بهترین متد ها برای اندازه گیری ناخالصی ها در مولکول های ارگانیک میباشد پیک های اضافی که از مقایسه با ماده خاص نمونه مشاهده میشود در واقع ناخالصی مشخص و قابل شناسایی میباشد. همچنین با اندازه گیری میزان جذب طول موج های مشخص ناخالصی قابل شناسایی میباشد. بعنوان مثال بنزن بعنوان ناخالصی متداول سایکلوهگزان در طول موج ۲۵۵ نانومتر میباشد.
انالیز کمی :
اسپکتروسکوپی فرابنفش (Ultra Violet Spectroscopy) برای شناسایی کمی ترکیباتی که جذب در ناحیه فرابنفش دارند مورد استفاده میگیرد.
کینتیک شیمیایی :
واکنش کینتیکی همجنین قابل مطالعه در اسپکتروسکوپی فرابنفش میباشد به این صورت که تششعات فرابنفش پس از عبور از سل واکنشی و تغییرات جذبی قابل بررسی میباشد.
امالیز کمی ترکیبات داروئی :
بسیاری از داروها چه در حالت ماده خالص (Raw Material) چه بصورت محصول نهایی در حلال و اندازه گیری میزان جذب در طول موج مشخص قابلیت اندازه گیری کمی دارند.
بعنوان مثال : با ترکیب قرص دیازپام در H2So4 پنج دهم درصد در متانول و اندازه گیری در طول موج ۲۸۴ ناومتر از لحاظ کمی قابل بررسی میباشد.
اندازه گیری وزن مولکولی (molecular weight Determination) :
وزن مولکولی ترکیبات توسط تکنیک اسپکتروفتومتری با اماده سازی مشتقات مناسی قابل اندازه گیری میباشد.
یعنوان مثال : برای اندازه گیری وزن امینو ها پس تبدیل به امینو پیکرات به روش زیر عمل میکنیم خلوص مشخص امینو پیکرات پس از حل در یک لیتر حلال و اندازه گیری دنسیتی اپتیکالی در لاندا ماکس ۳۸۰ نانومتر سپس توسط فرمول مشخص وزن مولکولی قابل تشخیص میباشد.
